Taliban şiddetine karşı kadınlar direnişte 

 

Zelal Tunç 

 

HABER MERKEZİ - 25 Kasım’ı, gerçekleştirecekleri bir dizi protesto gösterileriyle karşılayacaklarını söyleyen aktivist Fatima Zijrabi, “Bu protestolarla sesimizi dünyaya duyurmaya çalışacağız. Kadınlar bu zulümlere sessiz kalmayacak. Kadınlar tüm şiddet çeşitlerine başkaldırıyor. Kadınlar direnerek, bu zulmün üstesinden gelebilir" dedi. 

 

Kadına yönelik her türlü şiddetin tırmanışa geçtiği günümüzde, dünyanın dört bir yanında kadınlar da çeşitli platformlar ile dayanışmayı büyütüyor. Orta Doğu ‘da ise kadına yönelik şiddetin boyutu her geçen gün büyüyor. Uluslararası güçlerin, hedefinde olan ve iç savaşların da ağırlıkta olduğu Orta Doğu ülkelerinde kadınlar, “şeriat” adı altında uygulamalar nedeniyle kazanılmış haklarına erişemiyor. 

 

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla dosyamızın bu bölümünde son dönemde baskıların en yoğun yaşandığı ülkelerden biri olan Afganistan’da kadınların maruz kaldığı ihlaller ve direnişine dikkat çekiyoruz. 

 

Ortak yaşam alanları da yasak 

 

Afganistan’da 15 Ağustos 2021’de Taliban tarafından yönetime el konulmasıyla beraber, kadınlar her türlü baskı, şiddet ve katliamlara rağmen direniyor. Taliban’ın  en fazla saldırdığı alanların başında ise kadın ve çocukların yaşam alanları oldu. Şeriat yönetimini, adım adım kadın ve çocuklara yönelik engelleme ve yasaklarla uygulayan Taliban, kız çocukların 6’ncı sınıftan (ortaöğretim) itibaren eğitimini yasakladı. Erkek şoförlere, “İslam’a uygun hicap” giymeyen ya da yanında aileden bir erkek olmayan kadınları, 72 kilometreden uzağa götürmelerini yasaklayan rejim, kadın ve çocukların parklara girmesi kısıtlandı. Kadınlara yanında erkek olmadan iç ve dış hat uçuşlar yasaklandı. Kadınların hicap ile tercihen bir burka giyerek dışarı çıkması veya sebepsiz yere evden çıkmamasını zorunlu tutan yönetim, kadın televizyon sunucularının da yüzlerini kapatması için baskı yaptı. 

 

Kadınlar ve çocuklar yaşamın dışın atıldı 

 

Ülkede 4’üncü ve 6’ncı sınıf arası tüm kız çocukların okulda yüzlerini kapatması uygulamasını getiren Taliban, kadın hükümet görevlilerinin de evlerinde kalmaları yönünde karar aldı. Kadınların spor salonlarını kullanmasını yasaklayan yönetim, kadınların üniversiteye gitmesi konusunu, bir sonraki bildiriye kadar askıya aldı. Giderek sosyal ve politik tüm alanlardan kadını ve çocukları soyutlayan Taliban, 22 Aralık 2022’de, kadın ve kız çocuklara, 6’ncı sınıftan itibaren tüm eğitimleri yasakladı. Yasak kararlarına her gün yenileri ekleyen Taliban, devamında kadınların ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarında çalışmalarını askıya aldı. Böylece 4 Nisan’dan itibaren Afganistanlı kadınların Birleşmiş Milletler’de (BM) çalışması yasaklandı. 21 Temmuz tarihinde ise ülkedeki güzellik merkezlerini kapatan Taliban yönetimi, Ağustos ayı itibariyle de bazı bölgelerde 10 yaşından büyük kız çocukların okula gitmesini yasakladı. 

 

‘Kadınlar en kötü süreçle karşı karşıya’

 

Ajansımıza konuşan kadın hakları aktivisti Fatima Zijrabi,  Taliban’ın kadına yönelik şiddeti “en yüksek” seviyeye çıkardığını söyledi. Fatima, sadece kadınlara değil erkeklere karşı da şiddetin arttığına işaret ederek, özelde kadınlara yönelik uygulamaların “daha da katı” hale geldiğini belirtti. Fatima, “Özelde kadınlara yönelik her türlü şiddeti reva görüyorlar. Kadını tüm toplumsal alanlardan silmişler. Afganistan’da şiddet her alanda yükseldi. Cinsiyet ayrımcılığı, intiharlara sebep olmuş. Kadınları bariz bir şekilde dövüyorlar. Onları hapishanelere atıyorlar. Kadınlar en kötü süreçle karşı karşıya” dedi. 

 

‘Direnerek zulmün üstesinden gelebilir’

 

“Kadınlar her gün daha da çok itirazlarını yükseltiyor” diyen Fatima, “Seslerini yükselten kadınlara yönelik daha fazla işkence uygulanıyor. Taliban yönetimi, hiçbir şekilde protestoları kabul etmiyor. Ancak baskılara karşı, kadınlar başkaldırıyor. Kadınların 25 Kasım gününe ilişkin birçok protesto etkinliği var. Bizler bu protestolarla, sesimizi dünyaya duyurmaya çalışıyoruz” dedi. 

 

Her türlü şiddete karşı başkaldırı 

 

Fatima son olarak, “Hiçbir zulüm kadınları yıldıramayacak. Kadınlar asla bu zulümlere teslim olmayacak. Evdeki zulüm başta olmak üzere tüm şiddet çeşitlerine karşı başkaldırıyor. Kadınlar asla boyun eğmeyecek. Kadınlar direnerek, bu zulmün üstesinden gelebilir” diye konuştu. 

  

Yarın: Devletin yarattığı şiddet toplumsal ve sosyolojik şiddeti yarattı